110 ~ Αντρές Σάντσεθ Ρομπάυνα: "Για μια εκμυστήρευση της ελληνικής θάλασσας"

Andrés Sánchez Robayna (1952)"αιώνιος μαθητής του φωτός"


Στο νησί, αιώνιος
μαθητής του φωτός, είδες το σπίτι
χτισμένο από ήλιους που ανάβλυζαν
πάνω στην πλεκτάνη του ασβέστη. Ο φράχτης
δεν σ' άφηνε να συνεχίσεις.

Να ζεις εκεί, σκέφτηκες,
να ζεις κρυφά,
χωρίς η διάρκεια να σε απασχολεί,
ν' αναπνέεις ανάμεσα σ' εκείνους τους άσπρους τοίχους
τη διάρκεια, να είσα μαζί με το σπίτι, ύλη
καθαρή που επίσης
οι ήλιοι θα καταστρέψουν, αλλά μαζί του
ν' αναβλύζεις, να πεθαίνεις, να κοιτάζεις στο κατώφλι του
την ομορφιά που φτάνει με την αλμυρή αύρα.


Πάρος

__ __ __ __

Είναι αδύνατο να καθορίσω με ακρίβεια τη στιγμή που διαισθάνθηκα για πρώτη φορά μέσα μου τη γοητεία της Ελλάδας, τόσο βαθιά ριζωμένη ήταν στη διάπλασή μου παρουσία του ελληνικού παρελθόντος, με το οποίο διαπαιδαγωγηθήκαμε γενιές ευρωπαίων. Αλλά αν ψάξω στη μνήμη, ήταν στην εφηβεία μου τότε που άρχισα να συνειδητοποιώ αληθινά τι ακριβώς σημαίνει αυτή η παρουσία ή αυτό το ίχνος από τη σκοπιά του τόπου μας μέσα στους κόλπους ενός πολιτισμού. Ασφαλώς, δεν βρίσκεται σ' αυτό που σκεφτόμαστε στα δεκαπέντε ή στα δεκάξι μας χρόνια. Δεν είναι οι σπουδαίες ρήσεις, οι μεγάλες ιστορικές περίοδοι, ούτε ένας κόσμος εννοιών αυτά που απασχολούν τη φαντασία ενός νέου. Είναι πράγματα πιο απλά, εμπειρίες πιο άμεσες. Στην περίπτωσή μου, πώς θα μπορούσα ποτέ να ξεχάσω, από τα μαθήματα των ελληνικών, «την ροδοδάκτυλη αυγή» που κάθε μέρα αναγεννιόταν μπροστά στην «πολύβουη θάλασσα», σε στίχους που έφταναν να καταλαμβάνουν την αξία μιας ιεροτελεστίας; Και το ίδιο με άλλους στίχους, και με τα ταξίδια του Οδυσσέα, και με τον θυμό του Αχιλλέα... Όταν μάλιστα τα μάτια ενός νέου με κάποια ευαισθησία αναπλάθουν τη μορφή του Ηνίοχου των Δελφών, ή διεισδύουν στον συμβολισμό του Ομφαλού, βυθίζονται στις πιο βαθειές ρίζες ενός πολιτισμού, του δικού του πολιτισμού. Τούτες οι ρίζες εξακολουθούν να τρέφουν, έτσι ή αλλιώς, έναν τρόπο να είσαι στον κόσμο.
Αντρές Σάντσεθ Ρομπάυνα

__ __ __ __

Ήταν ακόμα μια αυγή,
πορώδης. Εκεί, αντίκρυ μας,
δυο βράχοι στη θάλασσα
σημείωναν το φως,
μετρούσαν την έκταση
του αλατιού και του χρόνου.

Άξονες του ήλιου, οι βράχοι
μετρούσαν και μετρούσαν,
εμάς μετρούσαν, κι εσύ, εσύ σε ποια στιγμή
του χρόνου βρίσκεσαι, σου είπαν, κι εσύ
επίσης δεν ξέρεις
πως είσαι κάτι ακόμα λιγότερο
κι απ' τη λαμπρή αιχμή
του κύματος στον ήλιο;


H ακτή της Πελοποννήσου από το κανάλι του Πόρου

__ __ __ __

Έχει για μένα ιδιαίτερη σημασία να βλέπω σε λέξεις ελληνικές, σε ελληνικό εκμαγείο, μια χούφτα στίχους που γεννήθηκαν στην Ελλάδα και που έχουν αυτή τη γη ως θέμα και σκηνικό. Πράγματι, δεν έχει για μένα, δεν μπορεί να έχει, μικρή συναισθηματική σημασία το γεγονός ότι αυτοί οι στίχοι επιστρέφουν, για να το πούμε έτσι, στον χώρο και στον αέρα που τους είδαν να γεννιούνται και που περικλείουν τόσες αξίες τι οποίες θεωρώ ουσιώδεις για τον πνευματικό μας πολιτισμό.
Αντρές Σάντσεθ Ρομπάυνα

__ __ __ __

Ούτε ο ασβέστης
ούτε η συκιά που λάμπει
κι ούτε καν ο ναός με τις εκατό πύλες
-δεν μπόρεσες να τις μετρήσεις
είναι πύλες του εαυτού σου μπροστά στη θάλασσα που αναπνέει
-ούτε καν
το φως που σφυροκοπάει το αμόνι της μέρας
ούτε το αστραφτερό δέρμα εκείνου του σώματος
θα γνωρίσουν τη διάρκεια
δύστυχα θραύσματα που συντρίφτηκαν πάνω στον ουρανό.


Παροικιά, Πάρος: Παναγία η Εκατονταπυλιανή

__ __ __ __

Στο μικροσκοπικό παρεκκλήσι, τάματα
ατελείωτα, κατάλοιπα
ζωής, κομμάτια,
σπαράγματα φυλαγμένα
απ' τη βία των ήλιων.

Μνήμη, πες μας,
για τον κάλυκά σου με τις προφυλάξεις,
ποια σημάδια του καλοκαιριού είναι πιο δικά μας,
ποια σημάδια λένε καλύτερα την ύπαρξή μας της ελπίδας.

Στον αέρα
ερημιά, κανένα σημάδι.


Κύθνος

__ __ __ __

Ο ποιητής και δοκιμιογράφος Άντρες Σάντσεθ Ρομπάυνα είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και σημαντικές φωνές της σύγχρονης ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Καθηγητής της Ισπανικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της La Laguna στα Κανάρια Νησιά, ιδρυτής καί διευθυντής των περιοδικών Literradura (Βαρκελώνη, 1976) καi Syntaxis (Τενερίφη, 1983-1993), υπεύθυνος πολλών εκδοτικών σειρών, είναι ειδικευμένος στον λεγόμενο «χρυσό αιώνα» της ισπανικής λογοτεχνίας (1600-1681) κι έχει ασχοληθεί με τη μετάφραση (Wallace Stevens, William Wordsworth, Salvador Espriu, Haroldo de Campos, Ramon Xirau, κ.ά.) και έκδοση πολλών συγγραφέων του 20ού αιώνα όπως, ενδεικτικά, των Tomás Morales, Juan Coytisolo, José Angel Valente. Έχει τιμηθεί με το Βραβείο της Κριτικής για το ποιητικό του βιβλίο Ο βράχος (1984), όπως και με το Εθνικό Βραβείο Μετάφρασης (1982) για την απόδοση των ποιητικών απάντων του καταλανού ποιητή Σαλβαδόρ Εσπρίου.

Το ποιητικό του έργο από το 1970 μέχρι το 1999 κυκλοφόρησε συγκεντρωμένο το 2000. Από τότε εξέδωσε δυο βιβλία Το βιβλίο πίσω απ' τον αμμόλοφο (El libro, tras la duna, 2002) καi το Για μια εκμυστήρευση της ελληνικής θάλασσας (Sobre una confidencia del mar griego, 2005, με σχέδια του σπουδαίου Antoni Tàpies), ποy είναι και το πρώτο του έργο που παρουσιάζεται στη γλώσσα μας. Πρόκειται στην ουσία για ένα «διπλό βιβλίο»: στο πρώτο μέρος είναι ο εξωτερικός κόσμος που επιβάλλεται συγκινησιακά στον ποιητή, ο οποίος σπεύδει ν' ανταποκριθεί στον ορίζοντα διαλόγου που διανοίγει η βιαιότητα του ιστορικού παρόντος. Εδώ θα βρούμε την αντίδρασή του στη δολοφονία της αμερικανίδας ειρηνίστριας Ρέιτσελ Κόρι από ισραηλινό εκσκαφέα μπροστά σε παλαιστινιακό σπίτι της Ράφα (16 Μαρτίου 2003) ή στην τρομοκρατική επίθεση της 11ης Μαρτίου 2004 στον σιδηροδρομικό σταθμό Ατότσα της Μαδρίτης («Μαδρίτη, για μια ελεγεία»). Ωστόσο, η απόκριση στο ιστορικό γίγνεσθαι δεν γίνεται με τους όρους μιας αναχρονιστικής πλέον στράτευσης στην κοινωνικοπολιτική ανάγκη, αλλά στη βάση μιας υπαρξιακής στάσης, μέσα από μια ελεγειακή κατανόηση της ανθρώπινης βιολογικής πορείας. ... ... ...
Βιρχίνια Λόπεθ Ρέθιο - Δημήτρης Αγγελής

__ __ __ __


_. _. _

Τα ποιήματα, τα κείμενα και το βιογραφικό του Αντρές Σάντσεθ Ρομπάυνα
είναι από το δίγλωσσο βιβλίο
Sobre una confidencia del mar griego ~ Για μια εκμυστήρευση της ελληνικής θάλασσας
σε μετάφραση της Virginia Lopez Recio, με την επιμέλεια του Δημήτρη Αγγελή.
Κυκλοφόρησε το 2010 από τις Εκδόσεις των Φίλων, με σχέδια του Άντονι Τάπιες
Η μετάφραση επιχορηγήθηκε από το ισπανικό Υπουργείο Πολιτισμού



- Φωτογραφίες: elcultural.es, lowryphotos.com, pers., touristorama.com,
kythnosinfo.gr, diariodeavisos.com
- Εξώφυλλα βιβλίων: canaria-gongora- allcollection.net,
guaderno zonadecompras.com, amazon.com.

Aκόμα:
- "Andrés Sánchez Robayna - Ποιήματα της φθοράς και της διάρκειας" στο e-poema.eu