99 ~ Πιερ Ρεβερντύ: στην απαστράπτουσα ακτή της Ελλάδας

Pierre Reverdy (1889-1960)
"εποπτεύοντας ακατάπαυστα τις σκοπέλους"


Ταξίδι στην Ελλάδα

Θα μπορούσα να έχω λασκάρει όλους τους κόμπους της μοίρας μου με ένα τράβηγμα, χωρίς μία σκάλα' η καρδιά γεμάτη από αφηγήσεις ταξιδιών, το πόδι πάντα σταθερό πάνω στο εύκαμπτο εφαλτήριο των γεφυρών της αναχώρησης και το πνεύμα υπερβολικά συνετό εποπτεύοντας ακατάπαυστα τις σκοπέλους.

Αιχμάλωτος ανάμεσα στην ακριβή γραμμή τομής του τοπίου και στους δακτυλίους των ημερών, ακινητοποιημένος στην ίδια αλυσίδα βράχων, τεταμένη για να ελέγξει τις αιφνίδιες φρενίτιδες της θάλασσας, θα μπορούσα να έχω ακολουθήσει στο μανιασμένο κόχλασμα των ολκών τους όλα τα φορτωμένα καράβια που έφυγαν χωρίς εμένα. Εχθρικός στην κίνηση που προχωρεί στην αντίθετη κατεύθυνση της γης και, ανεπαίσθητα μας απομακρύνει από την ακτή' κοιτάζοντας, η πλάτη γυρισμένη σε όλα αυτά τα περιτοιχισμένα μέτωπα, σ' αυτά τα μάτια χωρίς λάμψη, σ' αυτά τα επουλωμένα και χωρίς παράπονα χείλη, πάνω από τις μπερδεμένες κορυφές του λιμανιού που, τις ημέρες ισχυρού ανέμου, υφαίνουν τον πέπλο των συννέφων από κλωστή του ορίζοντα. Περιμένοντας έναν άλλο κύκλο. Περιμένοντας ν' αποφασίσουν τα παλαμάρια. Όταν η λογική δε δίνει σημασία πια στην ερμηνεία. Όταν το πεπρωμένο επαφίεται στη βούληση της σύμπτωσης. Μέχρι τη μέρα που θα έχω μπορέσει επιτέλους να πάρω το πέλαγος πάνω σε ένα από αυτά τα χρωματιστά καράβια, χωρίς πλήρωμα που πάει, βολτετζάροντας, να γαντζωθεί από φάρο σε φάρο όπως τα ψάρια που έλκονται από τη μελανόξανθη μύγα του ψαρά. Να τρέχω κάτω από τη μαγνητισμένη νύχτα, χωρίς ένα άστρο, μες στη βοή του ανέμου και το καταπονημένο λαχάνιασμα της μαινόμενης αγέλης των κυμάτων, όταν επιτέλους αναδύεται από τα βάθη του αυστηρού ορίζοντα η καθαρή πρύμνη του πρωινού, να καταπλέω, με το σήμα της ανατολής, την απαστράπτουσα ακτή της Ελλάδας - με τον απρόσκοπτο ενθουσιασμό των υπάκουων κυμάτων, που τρέμουν ανάμεσα στα δάχτυλα αυτού του πλατιού χεριού που κάνει τον κυρίαρχο πάνω στη θάλασσα.

μτφ: Ελένα Κουτριάνου
- από το περιοδικό Πλανόδιον - τχ. 27, Ιούν.1998


Η ακτή της Παλαιοκαστρίτσας

«...αν είμαι αντίθετος προς την γραφικότητα των ταξιδιών με ταξίδια με τραίνο, πλοίο, αεροπλάνο, πύραυλο για να πηγαίνεις σε μπαρ εδώ κι εκεί - παντού τα ίδια - αυτό το στυλ γραφικότητας δεν μου ταιριάζει.» γράφει ο Πιερ Ρεβεντρύ στον συμπατριώτη του ποιητή Ζαν Ρουσλό, τον Μάιο του 1951. «Πήρα τραίνα, πλοία, ταξίδεψα στην Ιταλία, την Ισπανία, την Ελλάδα. Για την οπτική μου απόλαυση και το μεγάλο κέρδος της εμπειρίας.» Ως άνθρωπος που τον γοητεύει η αυθεντική περιπέτεια "επινοεί τις περιπέτειές του" και το να βρεθεί σε ένα λιμάνι είναι για να απολαύσει το κάθε τι με τις αισθήσεις και το μυαλό του, ομολογεί στον Ρουσλό.
- K.σ-Μ.



Ο Πιερ Ρεβεντρύ γεννήθηκε στη Ναρμπόν από οικογένεια γλυπτών και ήταν ο πατέρας του που του δίδαξε τα πρώτα του γράμματα. Σπούδασε στην γενέτειρά του και στην Τουλούζη και τον Οκτώβριο του 1910 πήγε στο Παρίσι όπου και άρχισε να συχνάζει σε λογοτεχνικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους. Ανέπτυξε προσωπικές φιλίες με τον Πάμπλο Πικάσο, τον Ζωρζ Μπρακ, τον Ανρί Ματίς, κ.ά, και έζησε εκεί βιοποριζόμενος από το γράψιμό του επί 16 χρόνια. Εμπνεύσθηκε εν μέρει από τον υπερρεαλισμό, και το 1924, στο πρώτο Σουρεαλιστικό Μανιφέστο, ο Αντρέ Μπρετόν τον χαιρέτησε ως τον "σπουδαιότερο ποιητή της εποχής". Από τους κύκλους αυτούς, ο Ρεβερντύ, μοναχικός από τη φύση του, αρχίζει σιγά σιγά να απομακρύνεται ώσπου το 1926, σε ηλικία 37 ετών, φεύγει από το Παρίσι, προσηλυτίζεται στον καθολικισμό και αποσύρεται στο βενεδικτίνικο Αβαείο του Αγ. Πέτρου στο Solesmes, στην Βορειοδυτική Γαλλία, όπου και συνεχίζει να γράφει ως τον θάνατό του. -(πληροφορίες από την wikipedia)


To Αβαείο του Αγ. Πέτρου στο Solesmes

Στο πέλαγο

Το πτερύγιο του πνεύματος περήφανο για το εύρος του
Τα νησιά της θάλασσας βαμμένα ανοιχτά κυανά
Ο σταυρός από κατάρτια ιστιοφόρων
Γι αυτήν την ανώνυμη κι απρόσωπη κατεύθυνση
Το σπιθοβόλημα των φτερών κάτω απ' την προσταγή του Λεβάντε
Ο ήλιος στην μπουτονιέρα
Ο σκαμμένος δρόμος των φαντασμάτων
που αναμένουν μπροστά στο σταθμό


Η νερένια κορυφογραμμή λάμπει προπορευόμενη
τα λόγια του ανέμου σκορπίζουν
το βλέμμα του πεπρωμένου χάνεται
όλα σαλεύουν και σκαμπανεβάζουν
Ο νερόλακκος ξεραίνεται
όταν η θάλασσα αποτραβάει τη γλώσσα της
Δεν απομένει παρά ο καπνός
στο πέρασμα του βάθους
οι τελευταίες ανταύγειες
η καρδιά
Κι η συγκίνηση.

μτφ: Μελισσάνθη
- από την Ανθολογία Γαλλικής Ποίησης, εκδ. Καστανιώτη, 1988

= = = = = =

φωτογραφίες: www.decitre.fr, commons.wikimedia.org,
midivacance.com, en.wikipedia.org.
- Εξώφυλλα βιβλίων: maryanncaws.com,
asbery store.brooklynrail.org, espritsnomades.com