27 ~ Tζακ Γκίλμπερτ: Mε την Λίντα Γκρεγκ στα ελληνικά νησιά

Jack Gilbert (1925)


Τι θα γινόταν αν ο Ορφέας
σίγουρος για την δυσεύρετη
βαθιά γνώση
κατέβαινε στον Άδη;
...
Kαι μετά, περικυκλωμένος
στενά από τα θηρία,
ετοιμάζοντας την λύρα του,
παρατηρούσε ξαφνικά
ότι δεν είχαν αυτιά;
J.G.

Το πρώτο βιβλίο του Τζακ Γκίλμπερτ ήταν η ποιητική συλλογή "Views of Jeopardy", για το οποίο του απονέμεται το βραβείο Yale Younger Poets, το αρχαιότερο αμερικανικό λογοτεχνικό βραβείο, με το οποίο, από τον καιρό της καθιέρωσής του το 1919, έχουν τιμηθεί σημαντικοί αμερικανοί ποιητές. Ταυτόχρονα κερδίζει υποψηφιότητα για το βραβείο Πούλιτζερ και σύντομα αποκτά φήμη. Την απολαμβάνει για ενάμιση χρόνο και αφού, το 1964, του απονεμηθεί υποτροφία από το ίδρυμα Γκουγκενχάιμ, φεύγει για την Ελλάδα με την ποιήτρια Λίντα Γκρεγκ. Την ίδια εποχή επισκέπτεται πολλές χώρες , όπου δίνει διαλέξεις για την Αμερικανική Λογοτεχνία.



Πείνα

Σκαλίζοντας το μήλο με τα δάχτυλά μου.
Βγάζοντας τα σφηνωμένα νύχια και σκαλίζοντας βαθύτερα.
Αρνούμενος το χρώμα του φεγγαριού.
Αρνούμενος την οσμή και τις αναμνήσεις.
Σκαλίζοντας, με τον γλυκό χυμό να τρέχει ενοχλητικά στα χέρια μου.
Αρνούμενος την γλυκύτητα.
Στρίβοντας τα χέρια μου για να βγάλω ολόκληρα κομμάτια.
Νιώθοντας το χυμό να κολλάει στις γροθιές μου.
Το δέρμα να φαγουρίζει.
Φτάνοντας στο ξύλινο τμήμα.
Φτάνοντας στους σπόρους.
Συνεχίζοντας.
Αγνοώντας τις γνώμες όλων των άλλων γι αυτό.
Συνεχίζοντας πέρα από τους σπόρους.

Μετάφραση: Δημήτρης Καρράς

To δεύτερο βιβλίο του, η συλλογή με τον ελληνικό τίτλο "Μονόλιθος" εμπνευσμένη από την παραμονή του στην Σαντορίνη, κερδίζει το βραβείο του λογοτεχνικού περιοδικού American Poetry Review και το βραβείο Stanley Kunitz. Kαι η δεύτερη αυτή ποιητική συλλογή του, θέτει υποψηφιότητα για το Βραβείο Πούλιτζερ. Ακολουθούν νέες ποιητικές συλλογές, δημοσιεύσεις σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες, νέες βραβεύσεις και επιχορηγήσεις.

Υπάρχει ένας καιρός μετά από αυτό που ακολουθεί
την νεότητα, και ένας καιρός μετά απ' αυτό, σκέπτεται
μακάρια καθώς περπατά μέσα στο χειμωνιάτικο δάσος,
ακούγοντας με ηρεμία έναν τρυποκάρυδο από μακριά.
Φέρνοντας στη μνήμη του την Κινέζα φίλη του
που, όταν έγινε δεκαοχτώ χρονών, ο αδελφός της,
της έδωσε ένα δαχτυλίδι από νεφρίτη, της Δυναστείας των Χαν.
Δύο εβδομάδες αργότερα, όταν ανέβαινε βιαστικά
τις σκάλες μιας γέφυρας στο Χονγκ Κονγκ, έπεσε,
και το παμπάλαιο δαχτυλίδι θρυμματίστηκε
στο τσιμέντο. Όταν του το διηγήθηκε, σοκαρισμένη
και με δάκρυα να κυλούν στο πρόσωπό της, αυτός είπε:
"Mην κλαις. Θα σου πάρω κάτι καλύτερο".

Μετάφραση: Δημήτρης Καρράς



O Tζακ Γκίλμπερτ, πέρα από ταλαντούχος ποιητής που με το πρώτο κιόλας βιβλίο του κέρδισε την αποδοχή κοινού και κριτικών μαζί με μία υποψηφιότητα για το Πούλιτζερ, στα νιάτα του υπήρξε ένας όμορφος άνδρας. Με μια ελαφρά δόση ρομαντισμού που γινόταν ιδιαίτερα αισθητή κατά την απαγγελία των ποιημάτων του, το ακροατήριο σχημάτιζε ουρές για να τον ακούσει και οι φωτογραφίες του κάλυψαν ακόμα και σαλόνια περιοδικών ποικίλης ύλης και μόδας, όπως του Vogue και του Glamour.

O Γκίλμπερτ διαβάζει ποιήματά του:
'Infidelity'
'Refusing Heaven'
'By Small and Small'
'Getting Away with It'

Όταν ο Τζακ Γκίλμπερτ ήταν νέος, συνήθιζε να φτιάχνει λίστες με κάθε τι που ήθελε από τη ζωή του. Τώρα, αν και διάβηκε το κατώφλι των 80 και έχει πετύχει πολλούς από τους στόχους που είχε θέσει στον εαυτό του, λέει ότι έχει μπροστά του πολύ δρόμο ακόμα μέχρι να τους ολοκληρώσει. Kαθ' ομολογίαν όμως πολλών, αποτελεί ντροπή που δεν συμπεριλαμβάνεται σε κάποια μείζονα αμερικανική ανθολογία, αν και η τελευταία του ποιητική συλλογή, "Refusing Heaven" (1994), κέρδισε το National Book Critics Circle Award.



Kεντρικός δρόμος στο Νorthampton

Mόνος

Ποτέ δεν μου πέρασε απ το νού ότι η Μιτσίκο
θα γυρνούσε πίσω, μετά που πέθανε.
Αλλά αν το έκανε, ξέρω πως θα επέστρεφε
σαν μια κυρία με ένα μακρύ λευκό φόρεμα.
Είναι παράξενο που έχει επιστρέψει
σαν δαλματικό σκυλί κάποιου. Τον συναντώ
καθώς την βγάζει βόλτα με ένα λουρί
σχεδόν κάθε βδομάδα. Λέει καλημέρα
και σκύβω να την ησυχάσω. Κάποτε
μου είπε ότι ποτέ δεν ήταν έτσι με τους
άλλους ανθρώπους. Καμμιά φορά είναι δεμένη
όταν περνώ. Αν δεν είναι κανείς τριγύρω
κάθομαι στο γρασίδι. Όταν τελικά ηρεμεί
βάζει το κεφάλι της στην αγκαλιά μου
και κυτταζόμαστε στα μάτια καθώς ψιθυρίζω
στα μαλακά της αυτιά. Δεν νοιάζεται καθόλου για
το μυστήριο. Πιο πολύ της αρέσει όταν
ψηλαφίζω το κεφάλι της και της λέω
μικροπράγματα για τις μέρες μου και τους φίλους μας.
Αυτό την κάνει ευτυχισμένη, όπως την έκανε πάντα.
J.G.

συνεχίζεται...

26 ~ Άκραμ Έλγοφ: "H ψυχή της Ανατολής"

Αkram S. Elghuff
"όλα στην ποίηση επιτρέπονται"

Σαν Ελληνικά κάστρα
είναι ο πόθος μου
Σαν αρχαία σπηλιά
είναι το πάθος μου
Σαν αγιασμένη φωτιά
είναι το κορμί μου
Και 'συ χάνεις ολόκληρη
ιστορία μακριά μου

= = =


Marwan A. Kishek: Ραμάλλα, Παλαιστίνη - View from Al-Nuzha Street, 1980

Ο Άκραμ Έλγοφ, ζωγράφος, ποιητής και γραφίστας, γεννήθηκε στην Παλαιστίνη και από το 1988 ζει στην Θεσσαλονίκη. Ολοκλήρωσε τις βασικές σπουδές του στην Ελλάδα ως χειριστής Η/Υ και Τεχνικός Ακτινολόγος, και συνέχισε σπουδάζοντας Ψυχολογία. Το 2001 κυκλοφόρησε το πρώτο του βιβλίο "Η ψυχή της Ανατολής Ι". Πρόκειται για μία συλλογή ποιημάτων που έχουν θέμα τον έρωτα, την απουσία, την παράκληση, την ελπίδα και τον θάνατο. Η εικονογράφηση του εξωφύλλου έχει γίνει με ένα σκίτσο του ιδίου.

Βράχος σκληρός

και τρυφερός σαν άνεμος

Φωτιά καίει

και δροσερός σαν νερό

Θάλασσα άγρια

και ήσυχος σαν έρημος

Αέρας δυνατός

και ήρεμος σαν σιωπή

Επανάσταση είσαι εσύ

Περί παλαιστινιακής λογοτεχνίας και του ρόλου της ποίησης στην σημερινή Παλαιστίνη
Πηγή: The Guardian - Καθημερινή, Σάββατο, 6 Iανoυαρίου 2007

.....Στη διάρκεια του Φεστιβάλ Παλαιστινιακής Λογοτεχνίας, που έγινε το φθινόπωρο στο Μάντσεστερ, η Σάλμα Χάντρα Τζαγιούζι βάδισε αργά προς το μικρόφωνο στο μεγάλο αμφιθέατρο. Ποιήτρια, κριτικός, ακαδημαϊκός και μεταφράστρια, η καθηγήτρια Τζαγιούζι, αρκετά εξασθενημένη πλέον από τα χρόνια και λίγο βαρύκοη, είναι η αδιαμφισβήτητη πρύτανης των παλαιστινιακών γραμμάτων. Το 1980 ίδρυσε το Πρόγραμμα για τη Μετάφραση της Αραβικής Λογοτεχνίας (PROTA) και άρχισε να επιμελείται κριτικές ανθολογίες αραβικής ποίησης και πεζογραφίας, οι οποίες τώρα αποτελούν τα θεμέλια της παλαιστινιακής και αραβικής λογοτεχνίας στα αγγλικά. Στο Φεστιβάλ, διάβασε ποιήματά της και στις δύο γλώσσες και μίλησε με πάθος για την αποδοχή που έχει η παλαιστινιακή λογοτεχνία στον κόσμο, αναφέροντας το θερμό καλωσόρισμα που δέχτηκε το βιβλίο–μαρτυρία «Είδα τη Ραμάλα», του Μουρίντ Μπαργκούτι. «Ο κόσμος δεν μπορεί ποτέ να είναι εχθρός μας», είπε, «όταν βλέπει ότι η υπόθεσή μας είναι δίκαιη».
.....[...] Στην εναρκτήρια συνεδρία του φεστιβάλ κάποιος ρώτησε –όπως ήταν αναμενόμενο– ποιος είναι ο ρόλος της ποίησης στη σημερινή Παλαιστίνη. Ποια είναι η συμβολή της ποίησης στον αγώνα των Παλαιστινίων σήμερα; Ο Μουρίντ Μπαργκούτι απάντησε λέγοντας κάτι που θα έχει σίγουρα βαρεθεί να επαναλαμβάνει: Ότι η ποίηση δεν είναι δημόσιος υπάλληλος, δεν είναι στρατιώτης, δεν είναι στην υπηρεσία κανενός. Ο βραβευμένος Παλαιστίνιος ποιητής Μαχμούντ Νταργουίς έχει μιλήσει ανοιχτά για το δικαίωμά του να γράφει για πράγματα που δεν είναι «παλαιστινιακά».
.....Έχει επίσης θέσει ερωτήματα για τον ρόλο του ποιητή σε καιρούς κρίσης, καιρούς που οφείλει να στρέψει την εστίασή του από τον εσωτερικό εαυτό του προς τον κόσμο. Ο Μπαργκούτι, ο Νταργουίς και άλλοι Παλαιστίνιοι καλλιτέχνες έχουν εμπλακεί δημιουργικά με τις απαιτήσεις της κοινότητάς τους, αναγνωρίζοντας και ταυτόχρονα απωθώντας τες.
.....Στο τελευταίο τεύχος της παλαιστινιακής λογοτεχνικής επιθεώρησης «Αλ Καρμέλ», το «Ημερολόγιο» του Νταργουίς (που συμπίπτει χρονικά με τους βομβαρδισμούς του καλοκαιριού στον Λίβανο) έχει τη μορφή 15 μικρών κομματιών πρόζας και ποίησης. Το πέμπτο κομμάτι κρατάει σε ισορροπία τον εαυτό και τον κόσμο:
.....«Καπνός βγαίνει από μέσα μου, απλώνω το χέρι να μαζέψω τα μέλη μου που σκορπίστηκαν από τόσα σώματα, που πολιορκήθηκαν από στεριά και θάλασσα και ουρανό και γλώσσα. Το τελευταίο αεροπλάνο απογειώθηκε από το αεροδρόμιο της Βηρυτού και μ’ άφησε μπροστά στην οθόνη να κοιτάζω μαζί με εκατομμύρια θεατές τον υπόλοιπο θάνατό μου. Όσο για την καρδιά μου, τη βλέπω να κυλάει, σαν κουκουνάρι, από το Όρος Λίβανος στη Γάζα».

O πίνακας του M. Κishek είναι από το ourworld.compuserve.com
Οι υπόλοιπες εικόνες είναι από το βιβλίο "H ψυχή της Ανατολής Ι"