17 ~ Τζέιμς Γκράουερχολτς: στα ίχνη του Μπάρροουζ

James Grauerholz (1948)
Ο κληρονόμος
.

O Τζέιμς Γκράουερχολτς, εκδότης, συγγραφέας, μουσικός και διαχειριστής των πνευματικών δικαιωμάτων του Μπάρροουζ [βλ.16], ακολουθώντας τα ίχνη του συγγραφέα, φθάνει και στην Ελλάδα. Δίνει συνέντευξη στη Λουίζα Αρκουμανέα, που δημοσιεύεται στο Βήμα της 26ης Ιουνίου του 2000.

.

"Το ραντεβού με τον Τζέιμς Γκράουερχολτς δόθηκε σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, κοντά στην πλατεία Μαβίλη. Η εμφάνισή του ομολογώ με ξάφνιασε. Περίμενα ίσως έναν τύπο πιο σκοτεινό, πιο εκκεντρικό, πιο «μπαροουζικό» τέλος πάντων. Αυτός όμως ήταν μάλλον το αντίθετο: γύρω στα 45, πανύψηλος, λίγο άγαρμπος, με ξανθά μαλλιά..."

.

J.G.: «Γράφω μια βιογραφία του Μπάροουζ. Τον γνώρισα όταν ήμουν 21 χρόνων. Ημασταν μαζί ως το τέλος της ζωής του και τώρα η κληρονομιά του είναι ευθύνη μου. Ολοι έχουν κάποια αποστολή, και αυτή είναι η δική μου. Και δεν θέλω να βασιστώ μόνο στις μνήμες μου, αλλά θέλω να κάνω εκτεταμένη έρευνα από τα πρώτα χρόνια ως τα τελευταία. Το ταξίδι μου με τον Πίτερ είναι μια αναπαραγωγή του ταξιδιού που έκανε ο Μπάροουζ μαζί με έναν φίλο του στην Ευρώπη, όταν αποφοίτησε από το Χάρβαρντ το 1936. Ο Πίτερ και εγώ ακολουθήσαμε την ίδια ακριβώς διαδρομή: Βοστώνη - Παρίσι - Ντουμπρόβνικ - Βιέννη - Πράγα - Αλβανία - Αθήνα.

.

James Grauerholz: Last Words

.

Έχοντας μόλις τελειώσει το κολέγιο, φαν των μπίτνικς, έγραφα γράμματα στον Γκίνσμπεργκ [βλ.18] και στον Μπάροουζ στα οποία λάμβανα απαντήσεις. Το '74 ξεκινάω για τη Νέα Υόρκη για να παίξω με ένα συγκρότημα που διαλύθηκε προτού καλά καλά φτάσω εκεί και συναντάω τον Γκίνσμπεργκ, που μου λέει: "Κοίτα, ξέρω ότι βασικά σε ενδιαφέρει ο Μπάροουζ. Είσαι πολύ τυχερός, είναι εδώ στη Νέα Υόρκη. Πάρε το τηλέφωνό του, περιμένει να του τηλεφωνήσεις".
.
-­ Είχατε άγχος;
.

- Ναι, λίγο. Ημουν όμως μόνο 21 χρόνων και όλος ο κόσμος ήταν στα πόδια μου. Και επιπλέον, χωρίς να θέλω να ακουστώ υπερφίαλος, με το που βρεθήκαμε μαζί ήταν όλα πολύ φυσικά, σαν να τον ήξερα ήδη...

.

.

Λίγο μετά τη δημοσίευση του "Γυμνού γεύματος" ­ τον Οκτώβριο του '59, δεν θυμάμαι ακριβώς ­ εμφανίστηκε ένα μεγάλο άρθρο στο περιοδικό "Life" με τίτλο "Η μόνη διαθέσιμη επανάσταση" με φωτογραφίες των Μπάροουζ, Γκίνσμπεργκ, Κέρουακ, Κόρσο καθώς και μια εξωφρενική, σκηνοθετημένη φωτογραφία με "τόξα" προς όλα τα χαρακτηριστικά "σύμβολα" των μπίτνικς: εδώ είναι ο μπερές, εδώ η κιθάρα, εδώ η μαριχουάνα, εδώ οι πίνακες αφηρημένης ζωγραφικής, εδώ οι τζαζ δίσκοι κ.ο.κ. Ηταν φυσικά ένα έντονα αρνητικό άρθρο ­ τι να περιμένει κανείς από το "Life"; Τους αντιμετώπιζε ως αμόρφωτους, βρώμικους τύπους, "επαναστάτες χωρίς αιτία", μιμητές του Μπράντο. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ο Τύπος ασχολήθηκε μαζί τους. Ο όρος "μπίτνικ" επινοήθηκε από έναν αρθρογράφο, τον Χερμπ Κάιν, που χρησιμοποίησε τη ρωσική κατάληξη "-νικ", όπως "σπούτνικ". Η λέξη "μπιτ" έχει ερμηνευθεί με διάφορους τρόπους. Από την αρχή πάντως πήρε μια αρνητική, υποτιμητική σημασία, έτσι όπως παρουσιαζόταν από τον Τύπο. Στο πεδίο της σοβαρής διανόησης δέχθηκε πολύ πιο ξεκάθαρες επιθέσεις: τα σχόλια των διανοουμένων της εποχής ήταν ως επί το πλείστον τρομερά αρνητικά. Οι μπίτνικς χαρακτηρίστηκαν ψυχοπαθείς, ενάντια σε όλους τους κανόνες της κοινωνίας.

.

Την ίδια στιγμή που οι συντάκτες του "Life" ήθελαν να γράψουν ένα κοροϊδευτικό, υποτιμητικό άρθρο για να ικανοποιήσουν τους μικροαστούς αναγνώστες τους, κάποιοι άλλοι άνθρωποι έβρισκαν τους μπίτνικς πολύ ενδιαφέροντες και όλο και περισσότερος κόσμος άρχισε να προσεγγίζει τη δουλειά τους αλλά και τις πηγές τους. ... οι μπήτνικς είναι κληρονόμοι μιας μακράς, εναλλακτικής, αντεργκράουντ και μποέμ παράδοσης που πάει τουλάχιστον 200 χρόνια πίσω. - J.G

.

.

J.G: «Σκόπευα να πάω στις Σπέτσες, το νησί που επισκέφθηκε ο Μπάροουζ τη δεύτερη φορά που ήρθε στην Ελλάδα... Την επόμενη φορά που θα έρθω στην Ελλάδα σχεδιάζω να πάω και εγώ».

.

Σπέτσες

16 ~ Βeat ποιητές στην Ελλάδα: 2 – Στις Σπέτσες με τον Γουίλλιαμ Μπάρροουζ

William Seward Burroughs (1914-1997)

"αληθινό σκάνδαλο"
.
«Το αληθινό σκάνδαλο με τον Μπάροουζ δεν σχετίζεται (καθώς μας λένε) με τον τερατώδη λόγο περί εγκλήματος ούτε με την πορνογραφία του, ακόμη λιγότερο μάλιστα με την πειραματική ύφανση του κειμένου, συχνά απροσπέλαστη και οπωσδήποτε προσβλητική για την παλιά φρουρά των κριτικών, αλλά με το ότι ένας εντελώς περιθωριακός απ' όλες εκείνες τις ιδιότητες που η κοινωνία θεωρεί συνώνυμες του κακού, του βδελυρού και του περιφρονητέου, έρχεται να δώσει, ήδη απ' τη δεκαετία του '50, το πιο πλήρες, τρομακτικό, βαθυστόχαστο και εντέλει πανηγυρικά επαληθευμένο όραμα του μέλλοντος.»

Ευγένιος Αρανίτσης

Ελευθεροτυπία, 22-1-1999

.

Ο William Burroughs γράφει τα πρώτα του έργα "Junky" και "Aδερφή" στο τέλος της δεκαετίας του '40, αλλά παραμένει άγνωστος ως συγγραφέας μέχρι τα σαράντα του.

.

Σπέτσες

.

Έρχεται για δεύτερη φορά στην Ελλάδα προκειμένου να παραλάβει από τον φίλο του Άλαν Άνσεν [βλ.15] το πολύτιμο χειρόγραφο του "Γυμνού Γεύματος". Συνοδεύεται από τον Τζον Γκρέιντι και μαζί κάνουν και ένα ταξίδι ως τις Σπέτσες.

(Τζέιμς Γκράουερχολτς [βλ.17] : «Σκόπευα να πάω στις Σπέτσες, το νησί που επισκέφθηκε ο Μπάροουζ τη δεύτερη φορά που ήρθε στην Ελλάδα, το '73...»)

.

Σπέτσες

.

Μια βιβλιοθήκη γεμάτη ιατρικά συγγράμματα, βιβλία του Γκράχαμ Γκριν και του Τζόζεφ Κόνραντ, περιοδικά, φθηνά μυθιστορήματα και επιστημονικά άρθρα, ένα λεξικό των γάτων και μια ιστορία του διαβόλου· αρκετές γάτες να περιφέρονται στο γραφείο και στο σαλόνι· και εκείνο το ασίγαστο πάθος για τα όπλα, κλειδωμένο σε ερμάρια γεμάτα καραμπίνες, κυνηγετικά και πιστόλια, ήταν το τελευταίο σκηνικό της ζωής του Γουίλιαμ Μπάροουζ.

Το ΒΗΜΑ, 10/08/1997

.

Από τη δεκαετία του '80 η φιγούρα του διάσημου αμερικανού συγγραφέα περιφερόταν ανάμεσα στους τοίχους ενός μικροαστικού σπιτιού στο Λόρενς του Κάνσας, σε μικρή απόσταση από τον μεγάλο κεντρικό δρόμο της πόλης.

Το ΒΗΜΑ, 10/08/1997

.

Lawrence, Kansas: 1867, Massachusetts Str.

.

Τριάντα οκτώ χρόνια πριν ο Γουίλιαμ Μπάροουζ, η προσωποποίηση της γενιάς του μπιτ, κλόνιζε τα θεμέλια του αμερικανικού ονείρου γράφοντας το «Γυμνό γεύμα», το βιβλίο - σκάνδαλο που έμελλε να αποτελέσει, μαζί με το «Ουρλιαχτό» του Αλεν Γκίνσμπεργκ [βλ.18] και το «Στον δρόμο» του Τζακ Κέρουακ, το σύμβολο της παγκόσμιας επανάστασης της αντικουλτούρας στα τέλη της δεκαετίας του '60· μιας επανάστασης που γρήγορα έκανε τον γύρο του κόσμου γοητεύοντας με το μαύρο χιούμορ της, τις φουτουριστικές προφητείες της και την αναρχική στάση της ενάντια στο κατεστημένο, αναγνώστες απλούς αλλά και νέους συγγραφείς μαζί με παρέες new wave μουσικών.

Το ΒΗΜΑ, 10/08/1997

.

.

Εγγονός και συνονόματος του εφευρέτη της αριθμομηχανής, ο Γουίλιαμ Μπάροουζ γεννήθηκε το 1914 στο Σεν Λούις του Μισούρι από οικογένεια μεγαλοαστική που του έδωσε τη δυνατότητα να σπουδάσει λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Το «λαμπρό μέλλον» του το εγκατέλειψε λίγο αργότερα για να ξεκινήσει την αυτοκαταστροφική του πορεία στον κόσμο των ναρκωτικών, του αλκοόλ και των καταχρήσεων. Δεδηλωμένος ομοφυλόφιλος, έζησε μια μποέμικη ζωή κέταξιδεύοντας σε κέντρα αστικά, όπως το Παρίσι, η Ταγγέρη, το Λονδίνο, το Τέξας, η Νέα Ορλεάνη.

Το ΒΗΜΑ, 10/08/1997

.

H Tαγγέρη γίνεται τόπος συνάντησης πολλών λογοτεχνών της γενιάς των Mπήτνικς - και όχι μόνο.

.

Sir John Lavery (1856-1941): Tαγγέρη, Η Λευκή Πόλη

.

Ο Μπάροουζ συνδέθηκε με το κίνημα της μπιτ λογοτεχνίας αλλά αυτό δεν είναι απόλυτα σωστό όσον αφορά τόσο τη γραφή του όσο και τον τρόπο ζωής του. Μάλλον ως μια ιδιαίτερη περίπτωση πρέπει να τον δούμε και πάντα θα αναρωτιόμαστε αν υπήρξε ένας σπουδαίος συγγραφέας, ένας διάσημος πρεζάκιας, μια cult φυσιογνωμία ή απλώς ένας ακόλαστος άνθρωπος. Οπως και να 'χει, ήταν από τους ελάχιστους της γενιάς του που έγιναν ήρωες της ροκ κουλτούρας και συνδέθηκαν με αυτήν επηρεάζοντας ουσιαστικά τη διαμόρφωσή της.

Μάκης Μηλάτος - ΤΟ ΒΗΜΑ, 12/5/2002

.

.
W.B.:

Όλη η γραφή είναι αυτοβιογραφική. Ολα τα μυθιστορήματα είναι αυτοβιογραφικά, όπως και όλα τα μυθιστορήματα είναι συγχρόνως μυθοπλασία.

= = =
Αρκετό από το υλικό μου προέρχεται από τα όνειρα. Ενα μεγάλο μέρος του υλικού μου είναι απευθείας μετεγγραφή ονείρων, με κάποια διόγκωση βέβαια.

= = =

Δεν υπάρχουν τυχαία συμβάντα σε ό,τι ονομάζω μαγικό Σύμπαν ή στη ζωή οποιουδήποτε. Σύμπτωση δεν υπάρχει. Αυτό δεν αναφέρεται σε κάποιο προκαθορισμένο σύνολο κανόνων, σημαίνει απλώς πως οτιδήποτε συμβαίνει είναι ουσιαστικό για τον παρατηρητή γιατί το παρατηρεί. Αν δεν ήταν σημαντικό, δεν θα το έβλεπε.

Το ΒΗΜΑ, 10/8/1997

.

...ταξιδευτής, θεωρητικός, άνθρωπος της περιπέτειας, πατριάρχης της γενιάς των Μπητ, αέναος πειραματιστής, συνεχιστής ιστορικών πρωτοποριών, τυχοδιώκτης, ακούσιος φονιάς της συζύγου του, προφήτης εφιαλτικών δυστοπιών, αλλά και τελάλης ενός ευκταίου μέλλοντος, εικονοκλάστης και εικονοπλάστης, παράνομος, εφευρέτης και προπαγανδιστής νέων τρόπων αντίληψης, φυγάς, ναρκομανής, λόγιος δολιοφθορέας των βεβαιοτήτων, φίλος ορισμένων από τα πιο επιδραστικά μυαλά της εποχής μας, διαρκώς εξόριστος, ανενδοίαστος λογοκλόπος, εικαστικός καλλιτέχνης, κοσμοναύτης του εσωτερικού διαστήματος...

.

...αλλά, πάνω απ' όλα, ναι, πάνω απ' όλα αυτά, τα πότε ευοίωνα και πότε δυσοίωνα, τα πότε φωτεινά και πότε σκοτεινά, ο Μπάροουζ, ο William Seward Burroughs II, υπήρξε Συγγραφέας.

Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

.

Γ.Ι. Μπαμπασάκη: William S. Burroughs,

Το ιλιγγιώδες καλειδοσκόπιο

.

.

Φωτογραφίες: cynthiamacadams.com, athensguide.org,

kshs.org, digilander.libero.it, touristorama.com
Πίνακες: jssgallery.com, sevenseven.com

Εξώφυλλα βιβλίων: protoporia.gr.